Kategoria: Artykuły

Szacuje się, że około 1,5–1,8 mld osób na świecie ma niedokrwistość z niedoboru żelaza. Według danych WHO niedobór tego pierwiastka dotyczy 5% populacji, 20% kobiet miesiączkujących oraz 30–40% dzieci w krajach rozwiniętych. Gospodarkę żelazem najtrafniej oceniają trzy parametry: stężenie ferrytyny, TfR1 i CHr. Charakterystycznymi odchyleniami w morfologii krwi obwodowej stwierdzanymi w niedokrwistości z niedoboru żelaza są: spadek stężenia hemoglobiny i liczby erytrocytów w porównaniu do norm dla określonego wieku rozwojowego, obniżone MCV (średnia objętość krwinki czerwonej), MCH (średnia masa hemoglobiny), MCHC (średnie stężenia hemoglobiny w krwince), spadek liczby retikulocytów oraz płytek krwi. Wchłanianie żelaza (ok. 1–2 mg/dobę) odbywa się głównie w dwunastnicy i regulowane jest przez hepcydynę. Można poprawić wchłanianie żelaza przy jego niedostatkach, stosując odpowiednią dietę (mięso, jaja, wątroba, płatki zbożowe, suszone owoce, warzywa strączkowe, warzywa o zielonych liściach), prawidłowo komponując posiłki, stosując reduktory żelaza oraz, co wykazano stosunkowo niedawno, stosując szczep probiotyczny Lactiplantibacillus plantarum 299v (wcześniej znany jako Lactobacillus plantarum 299v).

Zespoły nakładania od zawsze stanowią wyzwanie w diagnostyce i leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, co jest związane z brakiem jednoznacznych objawów klinicznych i możliwością współwystępowania schorzeń. Podłoże patofizjologiczne nie jest do końca wyjaśnione, jednak ocenia się, że jedną z podstawowych przyczyn są zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, ale także osi mózgowo-jelitowej. Leczenie jest trudne, powinno być ukierunkowane na główne objawy, które mogą się zmieniać w trakcie choroby. Warto w leczeniu przyczynowym stosować leki prokinetyczne dedykowane zarówno górnemu, jak i dolnemu odcinkowi przewodu pokarmowego, wraz z innymi grupami leków, np. IPP (inhibitory pompy protonowej – proton pomp inhibitor).

Zrównoważona mikrobiota przewodu pokarmowego ma kluczowe znaczenie dla zdrowia. Zmiany składu i/lub aktywności mikrobioty (dysbioza) odgrywają rolę w etiopatogenezie wielu chorób. Zainteresowaniem cieszą się metody modyfikacji mikrobioty, w tym stosowanie „biotyków” – probiotyków, prebiotyków, synbiotyków, a ostatnio również postbiotyków. Wokół ich stosowania w ciągu ostatnich kilkunastu lat narosło sporo sprzecznych opinii. Jakie faktyczne korzyści daje przyjmowanie „biotyków”? Kiedy należy jest stosować? Jakie wybrać? Dlaczego? Każdy „biotyk” wymaga oddzielnej oceny. W artykule omówiono definicje poszczególnych „biotyków” oraz dane na temat ich skuteczności.

Rak żołądka (ang. gastric cancer, GC) jest piątym pod względem częstotliwości występowania rakiem na świecie i zajmuje trzecie miejsce pod względem przyczyn zgonów na nowotwory złośliwe. Większość przypadków raka żołądka występuje sporadycznie i dotyczy głównie osób w wieku powyżej 45 lat. Raki te określa się mianem „sporadycznych raków żołądka” (ang. sporadic gastric cancers, SGCs). Ich główną przyczyną zazwyczaj jest akumulacja czynników środowiskowych. Współcześnie dostępnych jest wiele możliwości terapeutycznych i sposobów leczenia raka żołądka. Metoda leczenia zależy przede wszystkim od zaawansowania choroby i dobierana jest na podstawie aktualnie obowiązujących w danym kraju wytycznych i standardów postępowania leczniczego.

Układ pokarmowy donoszonego noworodka i niemowlęcia anatomicznie spełnia podstawowe funkcje, jednak jego dojrzałość funkcjonalna jest niepełna. Dojrzewanie przewodu pokarmowego uwarunkowane jest różnymi czynnikami, m.in.: cechami wrodzonymi (indywidualnie zróżnicowane tempo dojrzewania), rodzajem porodu, sposobem żywienia, przebytymi w okresie okołoporodowym zakażeniami. Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego występują u ponad połowy niemowląt. Najczęstsze to: ulewanie (41–67%), kolka niemowlęca (20–26%) i zaparcie czynnościowe (10–30%). Zarówno niemowlęta doświadczające problemów pokarmowych, jak i ich opiekunowie powinni zostać objęci kompleksową opieką położnej oraz lekarza pediatry.

Nieodzownym elementem postępowania terapeutycznego w chorobach przewodu pokarmowego jest odpowiednie żywienie dopasowane do okresu choroby i jej postaci. Jak pokazują doniesienia, celowana probiotykoterapia może stanowić uzupełnienie standardowego leczenia i w sposób istotny wpływać na łagodzenie objawów związanych z chorobą. W przebiegu IBS oprócz odpowiedniego postępowania dietetycznego (racjonalizacja żywienia, np. według standardów NICE, możliwość wdrożenia protokołu low FODMAP) zastosowanie konkretnych szczepów probiotycznych wpływa na łagodzenie objawów choroby. U pacjentów z IBD obserwuje się zmieniony skład bakterii w obrębie jelit w porównaniu do osób zdrowych, dlatego strategie mające na celu oddziaływanie na mikrobiotę wydaje się uzasadnione. Na uwagę zasługuje również występowanie zaburzeń funkcjonalnych o typie IBS w przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit.

Zgodnie z definicją Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii mikroskopowe zapalenie jelita grubego (MZJG) jest przewlekłą chorobą zapalną jelit charakteryzującą się wodnistą biegunką bez krwi, prawidłowym lub niemal prawidłowym obrazem endoskopowym okrężnicy i określonymi nieprawidłowościami w badaniu histopatologicznym, które pozwalają na wyodrębnienie dwóch jej podtypów – zapalenia kolagenowego i limfocytowego. Pomimo obserwowanej w ostatnich latach zwiększonej zapadalności, świadomość lekarzy dotycząca występowania MZJG jest niewystarczająca. Konsekwencją tego jest opóźnienie w ustaleniu właściwego rozpoznania lub wdrożenie nieoptymalnej terapii, co istotnie wpływa na pogorszenie jakości życia pacjentów. W artykule przedstawiono praktyczne wskazówki, które mogą pomóc w unikaniu błędów popełnianych w procesie diagnostyczno-leczniczym u pacjentów z MZJG.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (ang. non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD), jest najczęstszą chorobą przewlekłą wątroby. Często współwystępuje z otyłością, cukrzycą typu 2 i zespołem metabolicznym. Przez długi czas może przebiegać bezobjawowo, przez co często pozostaje niewykryta i nieleczona. Długotrwająca NAFLD może prowadzić do marskości wątroby, rozwoju raka wątrobowokomórkowego oraz zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał mięśnia sercowego czy udar mózgu. Podstawą leczenia NAFLD jest zmiana stylu życia, głównie poprzez modyfikacje dietetyczne oraz regularną aktywność fizyczną.