Rola psychogastroenterologii w zintegrowanym modelu leczenia zaburzeń osi jelitowo--mózgowej

Psychogastroenterologia to dziedzina integrująca gastroenterologię, psychologię, neurobiologię i nauki o zachowaniu – dynamicznie przekształca sposób rozumienia zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, dziś formalnie określanych jako zaburzenia interakcji osi jelitowo-mózgowej (ang. disorders of gut–brain interaction – DGBI). Do najczęstszych należą zespół jelita nadwrażliwego (IBS), dyspepsja czynnościowa (FD), czynnościowe zaburzenia defekacji, czynnościowe bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia i biegunki. Tradycyjnie DGBI postrzegano jako zaburzenia stricte czynnościowe, pozbawione jednoznacznych korelatów organicznych. Współczesne badania, jak również najnowsze koncepcje teoretyczne, np. psychobiologiczny model DGBI (2025), dowodzą jednak, że stanowią one złożone, wieloczynnikowe choroby przewlekłe, w których dochodzi do zaburzenia interakcji pomiędzy układem nerwowym, odpornościowym, hormonalnym, mikrobiotą jelitową i czynnikami psychospołecznymi. Możliwość modulacji osi mózgowo-trzewnej ma istotne konsekwencje kliniczne, a jedne z najlepiej udokumentowanych terapii, to te ukierunkowane na modyfikację zachowania, percepcji, lęku i unikania, a nie wyłącznie modulowanie motoryki czy funkcji sekrecyjnej przewodu pokarmowego.