Celowanie w szlak IL-23 – innowacyjna strategia terapeutyczna w nieswoistych chorobach zapalnych jelit

Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), do których należą choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG), to nieuleczalne schorzenia przewodu pokarmowego o poważnym rokowaniu i niejasnej etiologii, w patogenezie których kluczową rolę odgrywają zaburzenia odpowiedzi immunologicznej. W ostatnich dwóch dekadach nastąpił istotny postęp w terapii tych chorób, głównie poprzez wprowadzenie do algorytmów postępowania nowoczesnych leków biologicznych oraz tzw. syntetycznych leków małocząsteczkowych, które oddziałują na różne mechanizmy immunologiczne, zaangażowane w patogenezę stanu zapalnego. Pomimo udowodnionej skuteczności i bezpieczeństwa, nadal ważnym problemem pozostaje brak skuteczności także tych opcji terapeutycznych u niemałego odsetka chorych. Powyższe problemy skłaniają naukowców do poszukiwania coraz to nowszych leków o różnych punktach uchwytu. Przykładem są leki biologiczne oddziałujące na oś interleukina-12 (IL-12)–interleukina 23 (IL-23). Aktualnie w tej grupie zarejestrowane do leczenia są: ustekinumab, który jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciwko podjednostce p40, wspólnej dla ludzkich cytokin IL-12 i IL-23, oraz będące przedmiotem poniższego opracowania ryzankizumab, guselkumab i mirikizumab, które w sposób wybiórczy blokują podjednostkę p19 IL-23.