Mesalazyna jest podstawowym lekiem stosowanym w leczeniu nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD), szczególnie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (WZJG). Jej skuteczność wynika z miejscowego działania przeciwzapalnego w błonie śluzowej jelita, obejmującego hamowanie syntezy prostaglandyn i leukotrienów, modulację szlaku NF-κB oraz redukcję stresu oksydacyjnego. Nowoczesne technologie farmaceutyczne, takie jak powłoki zależne od pH i systemy wielomatrixowe, umożliwiają precyzyjne uwalnianie leku w miejscu docelowym, co zwiększa jego efektywność i ogranicza działania niepożądane. Dodatkowo mesalazyna wykazuje działanie jako agonista receptorów PPARγ, wspierając regenerację błony śluzowej jelita i modulując mikrobiom, co przyczynia się do stabilizacji stanu zapalnego. W terapii WZJG stanowi lek pierwszego wyboru zarówno w indukcji, jak i utrzymaniu remisji. Preparaty doodbytnicze, takie jak czopki i wlewki, są szczególnie skuteczne w dystalnej lokalizacji choroby, podczas gdy w rozległych zapaleniach zaleca się stosowanie wysokich dawek doustnych w połączeniu z terapią miejscową. Dzięki szerokiemu spektrum działania i korzystnemu profilowi bezpieczeństwa mesalazyna pozostaje kluczowym elementem farmakoterapii w łagodnych i umiarkowanych postaciach IBD, wspierając poprawę jakości życia pacjentów oraz zmniejszając ryzyko powikłań.
Autor: Jagoda Rogowska
Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome – IBS) jest przewlekłym zaburzeniem o wieloczynnikowej etiologii, w którym kluczową rolę odgrywają czynniki zarówno fizjologiczne, jak i psychologiczne. W patogenezie IBS istotną funkcję pełni mikrobiota jelitowa, która wpływa na interakcje w osi jelito–mózg poprzez mechanizmy neuronalne, immunologiczne i endokrynne. Zmiany w składzie mikrobioty, w tym obniżenie liczby korzystnych bakterii Lactobacillus i Bifidobacterium oraz wzrost liczby patogenów, są związane z nasileniem objawów IBS, takich jak ból brzucha, biegunki i wzdęcia. W związku z tym modulacja mikrobioty jelitowej staje się coraz istotniejszym elementem terapii IBS.