Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (ang. ulcerative colitis – UC) jest przewlekłą chorobą zapalną, której objawy prowadzą do istotnego pogorszenia jakości życia. W patogenezie choroby bierze się pod uwagę rozregulowanie wrodzonej i adaptacyjnej odpowiedzi immunologicznej na mikrobiotę jelitową, która przyczynia się do utrwalenia procesów zapalnych jelit. Oś interleukiny (IL) 23/IL-17 odgrywa kluczową rolę w patogenezie UC, promując komórki Th17 i odpowiedź immunologiczną związaną z cytokinami. Blokada szlaków IL-23/IL-17 wzbudziła ogromne zainteresowanie w leczeniu wielu chorób autoimmunizacyjnych. W niniejszym przeglądzie podsumowujemy wyniki badań klinicznych odnośnie do terapii UC mirikizumabem – celowanym lekiem hamującym podjednostkę p19 IL-23.
Autor: Łukasz Konecki
lek.; Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych, Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa
Ścieżka sygnałowa JAK/STAT jest zaangażowana w patogenezę licznych chorób autoimmunizacyjnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), nieswoista choroba zapalna jelit (NChZJ) i atopowe zapalenie skóry (AZS). Szlak sygnałowy funkcjonuje w kilku kluczowych procesach fizjologicznych, takich jak np. hematopoeza lub różnicowanie komórkowe i modulacja immunologiczna. Ponad 50 rodzajów cytokin odgrywa rolę w sygnalizacji JAK/STAT. Tofacytynib (TOFA), tzw. mała cząsteczka i nieselektywny inhibitor kinaz janusowych, szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, charakteryzując się wysoką biodostępnością, krótkim okresem biologicznego półtrwania (T½) i brakiem immunogenności. TOFA ma wysoką skuteczność u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (ang. ulcerative colitis – UC) i dobry profil bezpieczeństwa, chociaż należy wziąć pod uwagę pewne aspekty działania leku, zachowując należyte środki ostrożności. Szczególnie zwraca się uwagę na zwiększoną częstość zakażeń, np. półpaścem (herpes zoster – HZ), zaburzenia gospodarki lipidowej i powikłania sercowo-naczyniowe. W artykule przedstawiono dane dotyczące skuteczności TOFA u chorych na UC, w tym terapię ratunkową, oraz poddano krytycznej analizie raportowane działania niepożądane.