Autor: Iga Gromny

Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome – IBS) to przewlekła choroba przewodu pokarmowego, która zaliczana jest do tzw. zaburzeń osi trzewno-mózgowej. Szacuje się, że IBS dotyka około 10–15% populacji ogólnej, co sprawia, że jest to jedno z najczęstszych schorzeń przewodu pokarmowego na świecie. IBS nie tylko istotnie obniża jakość życia pacjentów, ale również stanowi poważne obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej oraz gospodarki ze względu na częste wizyty lekarskie i zmniejszoną wydajność pracy. Od czasu wprowadzenia Kryteriów Rzymskich IV w 2016 r., które ułatwiły precyzyjniejsze rozpoznanie, nastąpił duży postęp w rozumieniu i leczeniu tej choroby. W związku z planowaną rewizją powyższych kryteriów coraz większą uwagę poświęca się poprawie jakości życia osób z IBS, ze szczególnym naciskiem na skuteczne leczenie bólu, będącego kluczowym objawem choroby.

Wpływ antybiotykoterapii na mikrobiotę jelitową jest złożony – od zmniejszenia jej różnorodności, przez zmiany aktywności metabolicznej, aż po rozwój oporności na stosowane antybiotyki. W wyniku dysbiozy jelitowej może dojść do wystąpienia biegunki związanej z antybiotykoterapią, w tym nawracających zakażeń Clostridioides difficile. Biegunka związana z antybiotykoterapią, w szczególności cięższe postacie zakażenia Clostridioides difficile, przyczynia się do wydłużenia czasu hospitalizacji, konieczności wdrożenia dodatkowych procedur diagnostycznych i tym samym zwiększenia kosztów opieki medycznej. Warto zaznaczyć, że nie tylko biegunka jest konsekwencją stosowania antybiotykoterapii. Ekspozycja na antybiotyki we wczesnym dzieciństwie jest związana z rozwojem zaburzeń immunologicznych oraz metabolicznych w późniejszym życiu chorego. Bakterie probiotyczne oraz prebiotyki mogą potencjalnie zapobiegać dysbiozie mikrobioty jelitowej związanej z antybiotykami lub ją odwracać.

Stłuszczeniowa choroba wątroby (SLD) to nowy ogólny termin obejmujący najczęstsze przyczyny stłuszczenia: stłuszczeniową chorobę wątroby związaną z dysfunkcją metaboliczną (MASLD), alkoholową chorobę wątroby (ALD) oraz nakładanie się tych dwóch stanów określane jako MetALD (MASLD i zwiększone spożycie alkoholu) [1]. MASLD stanowi niedoceniany problem zdrowotny, dotyczący ok. jednej trzeciej populacji osób dorosłych [2]. Szacuje się, że równolegle z pandemią otyłości wzrostowi częstości występowania MASLD będzie towarzyszyć rosnąca liczba pacjentów, u których rozwiną się marskość wątroby, schyłkowa niewydolność wątroby oraz rak wątrobowokomórkowy (HCC). Co istotne, w przeciwieństwie do większości innych przewlekłych chorób wątroby, HCC związane z MASLD może powstać bez zaawansowanego włóknienia lub marskości wątroby [3]. W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano 10-krotny wzrost liczby chorych z marskością wątroby na podłożu MASLD wymagających transplantacji wątroby [4]. Warto jednocześnie zaznaczyć, że różnica pomiędzy MASLD i NAFLD (niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby) jest minimalna, dlatego wyniki dotychczasowych badań nad NAFLD pozostają aktualne również w odniesieniu do MASLD [5].